W poniższym artykule omawiamy problematykę farb ołowiowych, które wciąż występują w naszym otoczeniu. Wyjaśniamy, dlaczego obecność starych powłok ołowiowych stanowi zagrożenie dla zdrowia oraz czy samodzielne usuwanie takich farb jest bezpieczne. Wyjaśnimy również, co to jest enkapsulacja farb ołowiowych i na czym polega jej działanie.
Przejdziemy przez proces zabezpieczenia farby ołowiowej z wykorzystaniem certyfikowanego systemu RD-Elastometal zgodnego z normą ASTM E1795 Typ III (standard określający wymagania dla powłok kapsułkujących farby ołowiowe), przeznaczonego do zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych, który pozwala uzyskać trwałe zamknięcie farby ołowiowej bez zrywania stary powłok.
Zapraszamy do lektury!
Spis treści:
1. Czy usuwanie farby ołowiowej jest bezpieczne?
2. Enkapsulacja farb ołowiowych co to jest?
3. Certyfikowana powłoka do zabezpieczenia farb ołowiowych
4. Enkapsulacja farby ołowiowej krok po kroku – jak ją wykonać?
- 4.1 Przygotowanie podłoża pod enkapsulację
- 4.2 Aplikacja powłoki RD-Elastometal
- 4.3 Warunki aplikacji i schnięcia powłoki
Konstrukcja dachu parkingu wielopoziomowego z farbą ołowiową przed enkapsulacją
Konstrukcja dachu parkingu wielopoziomowego po enkapsulacji farbą RD-Elastometal
1. Czy usuwanie farby ołowiowej jest bezpieczne?
Już w pierwszej połowie XIX wieku zaczęto powszechnie stosować farbę ołowiową (czerwony tlenek ołowiu, Pb₃O₄), znaną jako „minia”. Używano jej do gruntowania konstrukcji stalowych, mostów, maszyn, statków, rur, a nawet elementów rolniczych. Jej skuteczność wynikała z faktu, że tworzyła bardzo trwałą, ochronną warstwę, dobrze przylegającą do metalu i stanowiącą długotrwałą ochronę antykorozyjną.
Od lat 60.-70. XX wieku zaczęto ją stopniowo zastępować, gdyż coraz wyraźniej dostrzegano toksyczność ołowiu, który działał szkodliwie na układ nerwowy i krwiotwórczy.
Od lat 90. XX wieku w Unii Europejskiej stosowanie minii ołowiowej w farbach zostało zakazane w większości zastosowań.
Pomimo zaprzestania jej stosowania, farba ołowiowa wciąż występuje w naszym otoczeniu – pokryte są nią liczne starsze elementy stalowe, takie jak mosty, balustrady, rury, konstrukcje czy statki, które malowano dekady temu.
Co istotne, obecność farb ołowiowych stanowi realne zagrożenie dla zdrowia człowieka. W miarę starzenia się powłoki ulegają kredowaniu, co prowadzi do uwalniania pyłu zawierającego ołów. Pył ten może być wdychany lub osiadać na powierzchniach, zwiększając ryzyko ekspozycji. Zarówno pozostawienie takich powłok bez zabezpieczenia, jak i ich mechaniczne usuwanie farb zawierających ołów, wiąże się z poważnym ryzykiem zdrowotnym.
Odspajająca się farba ołowiowa na metalowej wieży – przykład przed renowacją.
2. Enkapsulacja farb ołowiowych co to jest?
Jeśli obecność i usuwanie farby ołowiowej stanowią zagrożenie dla człowieka, to w jaki sposób można poradzić sobie z tym problemem? Rozwiązaniem jest enkapsulacja farb ołowiowych.
ENKAPSULACJA to nałożenie specjalnej, szczelnej powłoki barierowej
na istniejącą farbę zawierającą ołów, aby odizolować ją od otoczenia i trwale ograniczyć uwalnianie pyłu oraz odprysków, czyli zamknięcie farby ołowiowej bez zrywania.
Skuteczna powłoka enkapsulacyjna powinna wykazywać m.in. wysoką przyczepność, elastyczność, odporność na wodę, chemikalia i ścieranie, a także kontrolowaną przenikalność pary wodnej oraz możliwość napraw i przemalowań. Właściwości te oceniane są zgodnie z normą ASTM E1795, dotyczącą powłok kapsułkujących do farb ołowiowych.
Wieża przed i po enkapsulacji farbą RD-Elastometal ukazuje spektakularną różnicę – zniszczona wcześniej powierzchnia została skutecznie zabezpieczona i odnowiona dzięki elastycznej, trwałej powłoce ochronnej.
3. Certyfikowana powłoka do zabezpieczenia farb ołowiowych
Do zabezpieczenia powłok ołowiowych, czyli ich enkapsulacji, skuteczne jest zastosowanie certyfikowanego systemu opartego na farbie antykorozyjnej Elastometal.
RD-Elastometal to jednoskładnikowa, wodorozcieńczalna powłoka elastomerowa o wysokiej elastyczności i właściwościach antykorozyjnych, przeznaczona do stali oraz innych podłoży metalicznych. Doskonale sprawdza się jako bariera enkapsulacyjna do zamknięcia farby ołowiowej bez zrywania. Produkt nadaje się do aplikacji na stare, zawierające ołów powłoki metalowe – pod warunkiem właściwego przygotowania podłoża.
System RD-Elastometal spełnił wymagania normy ASTM E1795-04, Typ III, w zakresie szeregu testów obejmujących m.in. odporność na uderzenie, przyczepność, ścieranie na sucho, przenikalność pary wodnej, odporność na wodę i chemikalia, starzenie, szorowanie, pleśń, a także możliwość naprawy i przemalowania, elastyczność oraz właściwości wytrzymałościowe.
Wyniki te zostały potwierdzone raportem z dnia 27 maja 2009 r.
Certyfikat ASTM E1795-04, Typ III dla farby Elastometal
Farba RD-Elastometal – najważniejsze właściwości:
- Jednoskładnikowa, wodorozcieńczalna – łatwa aplikacja, niski zapach, brak utwardzaczy.
- Wysoka elastyczność (na poziomie ok. 200% odkształcenia bez pęknięć) – mostkowanie mikropęknięć.
- Skuteczna bariera antykorozyjna i przeciwwodna – ogranicza dopływ tlenu, wilgoci i soli.
- Grubopowłokowy charakter – łatwe budowanie wymaganej grubości w 2–3 warstwach.
- Szerokie zastosowania przemysłowe – mosty, konstrukcje, dachy, kolejowe obiekty inżynieryjne
- Możliwość pracy jako system 2-w-1 (podkład + nawierzchnia) – upraszcza proces.
- Farba jest niepalna, powłoka nie rozprzestrzenia ognia
- Niskie LZO – 8 g/l – technologia wodorozcieńczalna – mniejsze obciążenie środowiska.
Konstrukcja ozdobna pokryta farbą ołowiową, na której wykonano zamknięcie farby ołowiowej bez zrywania za pomocą farby Elastometal.
Zobacz film: „Farba na rdzę – profesjonalne zabezpieczenie antykorozyjne”
4. Enkapsulacja farby ołowiowej krok po kroku – jak ją wykonać?
Skoro wiemy już, czym jest enkapsulacja, wyjaśnijmy jak wykonać aplikację systemu RD-Elastometal.
4.1. Przygotowanie podłoża pod enkapsulację
Przed nałożeniem farby RD-Elastometal powierzchnia musi być czysta, stabilna i całkowicie sucha. Należy oczyścić powierzchnię zgodnie z przepisami maksymalnie minimalizując pylenie i jego ewentualne skutki.
Podłoże z farbą ołowiową przygotowane do enkapsulacji
4.2. Aplikacja powłoki RD-Elastometal
Po całkowitym wyschnięciu podłoża można przystąpić do malowania przy użyciu farby Elastometal.
Przed użyciem farbę należy dokładnie wymieszać. Elastometal nie wymaga dodawania utwardzaczy ani rozpuszczalników, gdyż jest produktem jednoskładnikowym i wodorozcieńczalnym. W warunkach kontrolowanych istnieje możliwość aplikacji za pomocą natrysku hydrodynamicznego, gdyż umożliwia szybkie nałożenie grubych warstw. W trudno dostępnych miejscach lub w przypadkach mniejszych prac, farbę można również nakładać za pomocą pędzla, jednak należy zwrócić uwagę, że podczas aplikacji pędzlem nie jest możliwe nałożenie więcej niż 250 g/m² farby na warstwę. Ponadto, farba Elastometal jest gęsta. W przypadku aplikacji pędzlem uzyskana powłoka może posiadać ślady zaciągnięć pędzla.
Uwaga techniczna:
Podłoże z farbą ołowiową musi być stabilne i dobrze związane z podłożem. W przeciwnym razie podczas aplikacji, zwłaszcza natryskiem, może dojść do uwalniania cząstek ołowiu, co stanowi zagrożenie dla zdrowia użytkownika.
Podczas prac należy obowiązkowo stosować środki ochrony osobistej.
Aplikacja farby Elastometal na odpowiednio przygotowane podłoże z farbą ołowiową.
Po pomalowaniu pierwszej warstwy farby Elastometal zalecane jest odczekanie minimum 6 godzin pomiędzy aplikacją kolejnych warstw, przy czym czas ten może się różnić w zależności od temperatury i wilgotności. Dodatkowo, rekomendujemy stosowanie różnych kolorów dla warstwy podkładowej i nawierzchniowej, co ułatwia kontrolę nad grubością aplikowanej farby. Odpowiednia grubość powłoki jest kluczowa. Jedynie prawidłowo nałożona powłoka skutecznie ograniczy penetrację powietrza, wilgoci i soli, a więc odpowiednią enkapsulację, czyli zabezpieczenie farby ołowiowej.
Zalecana minimalna grubość powłoki:
350 μm suchej powłoki
Zalecane grubości pierwszej i drugiej warstwy Elastometal:
400 g/m² + 400 g/m² tj. 350 µm
4.3. Warunki aplikacji i schnięcia powłoki
Po aplikacji należy pozostawić pomalowaną powierzchnię do całkowitego wyschnięcia. Tak wykonany projekt zapewnia trwałe i profesjonalne zabezpieczenie.
Warunki aplikacji oraz schnięcia:
- Minimalna temperatura otoczenia: 8°C.
- Maksymalna temperatura podłoża: 55°C.
- Optymalna temperatura otoczenia: 12-25°C.
- Maksymalna wilgotność: 80%.
- Temperatura podłoża musi być przynajmniej o 3°C wyższa od punktu rosy.
- Nie stosować na zewnątrz, gdy pada deszcz lub gdy istnieje ryzyko deszczu w ciągu 3 dni po malowaniu.
Na poniższych zdjęciach prezentujemy wybrane obiekty, na których wykonano enkapsulację farby ołowiowej systemem Elastometal.
W razie pytań zapraszamy do kontaktu.
Polecane produkty
Elastyczna farba antykorozyjna Elastometal